Wojna religijna we Francji: przyczyny, etapy, konsekwencje

Francuskie wojny zakonne trwały krótkimi przerwami w latach 1562-1589. Głównymi stronami konfliktu byli katolicy i hugenoci (protestanci). Wynikiem licznych wojen była zmiana dynastii rządzenia, a także konsolidacja prawa do wolnej religii.

Wymagania wstępne

Krwawa wojna religijna we Francji między katolikami a protestantami rozpoczęła się w 1562 roku. Miała pewne powierzchowne powody i głębokie przyczyny. W XVI wieku społeczeństwo francuskie rozdzieliło się na dwa nieprzejednane obozy – katolików i protestantów. Nowa nauka przeniknęła do kraju z Niemiec. Jego zwolennicy opowiadali się za odrzuceniem pewnych norm Kościoła Katolickiego (sprzedaż odpustów, posad itp.).

Najbardziej popularną tendencją protestancką we Francji była kalwinizm. Jego zwolennicy nazwali Huguenots. Ośrodki nauczania były rozproszone po całym kraju, dlatego wojna religijna we Francji była tak znacząca.

Król Franciszek I został pierwszym monarchem, który próbował powstrzymać rozprzestrzenianie nowej herezji. Nakazał konfiskatę hugenotowskich pism, z pomocą których katolikowie mieszali. Dla królów, naruszenie wiarę w tradycję stanowiło naruszenie we własnym imieniu. Tak o tym mówił Valois, z powodu którego we Francji rozpoczęła się wojna religijna.

Naruszenie praw Hugenotów

Następca Franciszka Henryka II jeszcze gorliwie podjął się likwidacji protestantyzmu w swoim kraju. W 1559 r. Podpisano traktat pokojowy Kato-Cambresis, który położy kres długim wojenom włoskim. Potem król i jego armia zostały zwolnione. Teraz wreszcie wolne zasoby wyrwały się do władzy, którą mogli rzucić na walkę z herezją. W następnym wydaniu Henry II zagroził nieposłuszeńcowi, płonąc na stosie. Ale nawet te gesty państwa nie miały wpływu na rozprzestrzenianie się kalwinizmu. W 1559 we Francji było 5 tysięcy wspólnot, w których żyli zwolennicy tej doktryny.

Po przystąpieniu do tronu młodego króla Franciszka II, wszystkie prowincjonalne parlamenty utworzyły komory przeciwpożarowe. Tak zwane nadzwyczajne organy sądowe zajmowały się sprawami protestantów. Te instytucje były nadzorowane przez Gizę, mocnych krewnych króla chłopca. Początek wojen religijnych we Francji i większość ich krwawych wydarzeń leży na ich sumieniu.

Działka Amuaz

Giza (bracia Francois i Charles) znienawidzili wielu szlachcic – jedna z powodu ich despotyzmu, druga ze względu na ich pozycję religijną. Arystokraci, niezadowoleni z krewnych króla, wkrótce po utworzeniu komnat przeciwpożarowych zorganizowali spisek. Ci szlachci postanowili wziąć więźnia z młodego Franciszka i domagać się od niego prawa wyboru religijnego (to znaczy wolności sumienia).

Działka została ujawniona w przeddzień egzekucji. Franciszek i jego eskorty uciekli do Amboise. Mimo to spiskowcy nie zrezygnowali z planów i próbowali przejąć władzę króla w tym mieście. Plan nie powiódł się. Wielu szlachciców zginęło w bitwie, inne zostały stracone później. Te wydarzenia z 1560 roku były okazją, z powodu której wybuchła wojna religijna we Francji.

Wojna zaczyna się

Zaledwie kilka miesięcy po nieudanym spisku Francis II zmarł z powodu złego stanu zdrowia. Tron przeszedł do swego brata Karola IX, za rządów którego rozpoczęło się we Francji wojny religijne. Rok 1562 został oznaczony masakrą Hugenotów w Szampanii. Książę Guis z jego armią zaatakował nieuzbrojonych protestantów, którzy spokojnie wykonywali kult. To wydarzenie sygnalizowało wybuch wojny wielkoskalowej.

Hugenoci, podobnie jak katolicy, mieli swoich przywódców. Pierwszym z nich był książę Ludovic de Conde z rodziny Bourbonów. Po incydencie w Szampanii zdobył kilka miast, dzięki czemu Orlean stał się ostoją protestanckiej opozycji wobec władzy. Hugenoci zawarli sojusz z niemieckimi księstwami i Anglią, z krajami, w których walczyli w ten sam sposób z wpływem katolickim. Zaangażowanie w cywilną konfrontację sił zewnętrznych jeszcze bardziej pogłębiło wojny religijne we Francji. Potrzebne były lata, aby kraj wyczerpał wszystkie swoje zasoby, a krwawienie w końcu doprowadziło do porozumienia pokojowego między stronami.

Ważną cechą konfliktu było to, że było kilka wojen. Rozpoczął się rozlew krwi, potem zatrzymał się, a następnie wznowił. Więc, z małymi przerwami, wojna trwała od 1562 do 1598 lat. Pierwszy etap zakończył się w 1563 r., Kiedy Hugenoci i katolicy zawarli pokój Amboise. Zgodnie z tym traktatem protestanci otrzymali prawo do praktykowania ich religii w niektórych prowincjach kraju. Strony doszły do porozumienia dzięki aktywnej mediacji Catherine de Medici, matki trzech francuskich królów (Franciszek II, Karola IX i Henryka III). Z biegiem czasu stała się bohaterką konfliktu. Matka Królowej jest najbardziej znana współczesnemu mieszkańcowi dzięki klasycznej powieści historycznej Dumasa.

Druga i Trzecia Wojna

Giza była niezadowolona z koncesji na Hugenotów. Zaczęli poszukiwać sojuszników katolickich za granicą. W tym samym czasie w 1567 r. Protestanci, podobnie jak kilka lat wcześniej, próbowali zdobyć króla. Incydent, znany jako zaskoczenie w Mo, zakończył się niczym. Władze wezwały przywódców hugenotów, księcia Conde i hrabiego Gaspar Coligny'ego do sądu. Ci, którzy nie chcieli przyjechać do Paryża, które służyły jako sygnał do wznowienia rozlewu krwi.

Powodem wojen religijnych we Francji było to, że pośrednie traktaty pokojowe, co wiązało się z niewielką ulgą dla protestantów, nie zaspokajały obu stron. Z powodu tej nierozerwalnej sprzeczności konflikt wznowiony wielokrotnie. Druga wojna zakończyła się w listopadzie 1567 roku ze względu na śmierć jednego z przywódców katolików – Księcia Montmorency.

Ale dopiero kilka miesięcy później, w marcu 1568 r., Na polach Francji rozbrzmiewały wrzaski i krzyki żołnierzy. Trzecia wojna była głównie w prowincji Langwedocja. Protestanci prawie wzięli Poitiersa. Udało się przekroczyć Ron i zmusić władze do ustępstw. Uprawnienia Hugenotów zostały rozszerzone zgodnie z Traktatem Saint-Germain, podpisanym 15 sierpnia 1570 roku. Wolność religii powstała we Francji, z wyjątkiem Paryża.

Małżeństwo Henryka i Margo

W 1572 roku kulminacja wojen religijnych we Francji. W XVI w. Znał wiele krwawych i tragicznych wydarzeń. Ale, być może, żaden z nich nie mógł porównać z nocą Bartłomieja. W historiografii nazywano masakrę Hugenotów, zorganizowaną przez katolików. Tragedia miała miejsce 24 sierpnia 1572 roku w przeddzień dnia apostoła Bartłomieja. Dzisiaj naukowcy dają różne szacunki dotyczące liczby protestantów zabitych w tym czasie. Obliczenia dają postać około 30 tysięcy osób – bez precedensu za ich czas.

Masakra była poprzedzona kilkoma ważnymi wydarzeniami. Od 1570 r. Wojny religijne we Francji zakończyły się krótko. Data podpisania traktatu pokojowego w Saint Germain była świętem dla wyczerpanego kraju. Ale najbardziej radykalni katolicy, w tym potężna Giza, nie chcieli rozpoznać tego dokumentu. Między innymi byli przeciwni wyglądowi w dworze królewskim Gaspar Coligny – jednym z przywódców hugenotów. Uzdolniony admirał przyjął poparcie Charlesa IX. Monarcha chciał przyłączyć się do Holandii z pomocą dowódcy. Tak więc motywy polityczne triumfowały nad religijnymi.

Ekaterina Medici również przez chwilę ochłodziła swój zapał. Skarb miał niewiele pieniędzy na prowadzenie otwartej konfrontacji z protestantami. Dlatego królowa Matka postanowiła używać metod dyplomatycznych i dynastycznych. Sąd paryski zgodził się na warunki małżeństwa Marguerite Valois (córki Katarzyny) i Henryka z Nawarry – innego przywódcy Hugenotów.

Noc Bartłomieja

Wesele miało być obchodzone w Paryżu. Z tego powodu duża liczba Hugenotów – zwolenników Henryka z Nawarry – przybyła do miasta głównie katolickiego. Nastrój w stolicy był najbardziej wybuchowy. Uczestnicy nienawidzili protestantów, oskarżając ich o wszystkie kłopoty. Na szczycie rządu nie było jedności w związku z nadchodzącym weselem.

Małżeństwo odbyło się 18 sierpnia 1572 roku. Po 4 dniach admirał Coligny, który podróżował z Luwru, został zwolniony z domu należącego do Gizam. To była planowana próba. Lider Hugenotów został ranny, ale przeżył. To, co się stało, było ostatnią słomą. Dwa dni później, w nocy z 24 sierpnia, Katarzyna de Medici zarządziła masakrę Hugenotów, która jeszcze nie opuściła Paryża. Początek wojen religijnych we Francji zadziwiał współczesnych z jego okrucieństwem. Ale to, co wydarzyło się w 1572 roku, nie było porównane z poprzednimi okropnościami bitew i bitew.

Tysiące ludzi zginęło. Gaspard Coligny, dzień przed cudem uciekł od śmierci, pożegnał się z życiem jednym z pierwszych. Henryk Nawarry (przyszły król Henryk IV) przetrwał tylko dzięki wstawiennictwu na dworze jego nowych krewnych. Noc Bartłomieja była wydarzeniem, które złamało przebieg konfliktu, znanego w historii jako wojny religijne we Francji. Data ataku na Hugenotów oznaczała utratę wielu przywódców. Po okropności i chaosie w stolicy około 200 000 hugenotów uciekło z kraju, według różnych szacunków. Przeniosli się do niemieckich księstw, Anglii i Polski, tak daleko od krwawych władz katolickich, jak to tylko możliwe. Działania Valois zostały potępione przez wielu władców tamtych czasów, w tym Iwana Groźnego.

Kontynuacja konfliktu

Agoniczne reformy i wojny religijne we Francji doprowadziły do tego, że kraj nie od lat znany jest z pokoju. Po Nocie św. Bartłomieja nie minął punkt powrotu. Strony przestały poszukiwać kompromisu, a państwo ponownie stało się ofiarą wzajemnego rozlewu krwi. Czwarta wojna zakończyła się w 1573 r., Ale w 1574 r. Król Karol IX zmarł. Nie miał dziedzica, więc jego młodszy brat, Henry III, przybył do Paryża, a wcześniej przez krótki czas był autokratyką Polski.

Nowy monarcha ponownie przyniósł do siebie nieprzemyślalny Gizow. Teraz wojna religijna we Francji, krótko, wznowiona, z powodu faktu, że Heinrich nie kontrolował niektórych regionów swojego kraju. Tak więc, na przykład, niemiecki hrabia Palatynat, który przybył na ratunek miejscowych protestantów, najechał Champagne. Potem nastąpiła umiarkowana partia katolicka, znana w historiografii jako "niezadowolona". Przedstawiciele tego ruchu opowiadali się za ustanowieniem tolerancji religijnej w całym kraju. Dołączyli do nich duża patriotycznie nastawiona szlachta, zmęczona niekończącą się wojną. W piątej wojnie, "niezadowoleni" i Huguenots działali jako zjednoczony front przeciwko Valois. Giza znowu złamała oba. Po tym wielu "niezadowolonych" zostało straconych jako zdrajców państwowych.

Liga katolicka

W 1576 r. Henri de Guise założył Ligę Katolicką, która, oprócz Francji, obejmowała jezuitów, Hiszpanię i Papieża. Celem sojuszu była ostateczna klęska Hugenotów. Ponadto, po stronie ligi byli arystokraci, którzy chcieli ograniczyć władzę króla. Wojny religijne i monarchia absolutna we Francji w drugiej połowie XVI wieku stanowiły główne czynniki wpływające na przebieg historii tego kraju. Czas pokazał, że po zwycięstwie Bourbona moc królów wzrosła tylko pomimo wysiłków szlachty, aby go ograniczyć pod pretekstem walki z protestantami.

Liga katolicka rozpętała szóstą wojnę (1576-1577), po której prawa Hugenotów były wyraźnie ograniczone. Centrum ich wpływów przesunęło się na południe. Uniwersalnym uznaniem przywódcy protestantów był Henryk Nawarry, po ślubie, kiedyś była nocą Varfolomeevsky.

Król małego królestwa w Pirenejach, należący do dynastii Bourbonu, stał się następcą całego francuskiego tronu z powodu bezdzietności syna Katarzyny de Medici. Henryk III nie miał tak naprawdę potomstwa, które sprawiło, że monarcha znajdowała się w delikatnej pozycji. Zgodnie z prawami dynastycznymi jego następny mężczyzna musiał odziedziczyć go. Jak na ironię, stał się Henrym z Nawarry. Po pierwsze, pochodził także z Louis Saint, po drugie, skarżący wyszedł za mąż za siostrę królewiczki Margaret (Margot).

Wojna Trzech Króli

Kryzys dynastyczny doprowadził do wojny trzech Henryków. Pomiędzy sobą walczyli z namesakes – królem Francji, królem Nawarry i księciem Guise. Ten konflikt, który trwał od 1584 r. Do 1589 r., Był ostatnim w serii wojen religijnych. Henry III stracił kampanię. W maju 1588 r. Mieszkańcy Paryża zbuntowali się przeciwko niemu, po czym musiał uciekać do Blois. Książę Guiszy przybył do stolicy Francji. Przez kilka miesięcy był w rzeczywistości władcą kraju.

Aby jakoś rozwiązać ten konflikt, Guise i Valois zgodzili się zorganizować spotkanie generalne w Blois. Książę, który przybył tam, wpadł w pułapkę. Gwardziści króla zabili Gizę, strażnika, a później jego brata. Zdradziecki akt Henry III nie dodawał popularności. Katolicy odwrócili się od niego i papież przeklinał.

Latem 1589 r. Henry III został dźgnięty przez dominikankę mnich Jacques Clement. Morderca był w stanie uzyskać publiczność króla z fałszywymi dokumentami. Gdy Gwardziści rozstąpili się przed Henrym, mnich wpadł niespodziewanie do tego styropianu. Zabójca został rozdarty na kawałki. Henry III zmarł z powodu kontuzji. Teraz nic nie przeszkodziło królowi Nawarry stać się władcą Francji.

Edykt Nantes

Henryk Nawarry został królem Francji 2 sierpnia 1589 r. Był protestantem, ale w celu zdobycia przyczółka na tronie, przyjął katolicyzm. To działanie pozwoliło Henrykowi IV na odpuszczenie grzechów od papieża za jego "heretyckie" poglądy. Pierwsze lata panowania monarchy walczyły ze swoimi rywalami politycznymi, którzy również przejęli władzę w całym kraju.

Dopiero po jego zwycięstwie Heinrich w 1598 roku wydał edykt Nantes, który zaaranżował wolną religię w całym kraju. W ten sposób zakończono wojny religijne i wzmocnienie monarchii we Francji. Po ponad trzydziestu latach rozlewu krwi w kraju przyszedł długo oczekiwany pokój. Huguenoci otrzymali nowe uprawnienia i imponujące dotacje od władz. Wynikiem wojny religijnej we Francji było nie tylko zakończenie przedłużającego się konfliktu, ale także zcentralizowanie państwa za panowania dynastii Bourbonów.