Bilans handlowy i jego charakterystyka

Historycznie handel zagraniczny jest początkową formą stosunków międzynarodowych gospodarczych. Z jej pomocą wszystkie gospodarki narodowe są powiązane z jedną światową gospodarką. Handel zagraniczny decyduje o podziale pracy między państwami, które wraz z rozwojem stosunków gospodarczych coraz bardziej się poprawia i pogłębia.

Ważnym miejscu zajmują wskaźniki handlu zagranicznego w bilansie płatniczym, obejmujące bilans handlowy, przychody i płatności za usługi, dochody z inwestycji zagranicznych, płatności niehandlowe, rezerwy dewizowe, krótkoterminowe i długoterminowe przepływy kapitałowe.

Bilans handlowy jest określony przez stosunek eksportu i importu towarów. Ze względu na to, że duża część operacji handlu zagranicznego jest dokonywana w formie kredytu, istnieją pewne różnice między wskaźnikami handlu dokonanymi w danym okresie a rzeczywistymi wpływami i płatnościami.

Ekonomiczne znaczenie deficytu lub aktywów bilansu handlowego danego kraju zależy od miejsca w gospodarce światowej, od polityki gospodarczej i od charakteru jej stosunków z krajami partnerskimi. W przypadku krajów, które pozostają w tyle za liderami pod względem rozwoju gospodarczego, aktywny bilans handlowy staje się źródłem dochodów z tytułu różnic kursowych w celu spłaty zobowiązań wobec innych krajów i innych pozycji w bilansie płatniczym.

Niektóre rozwinięte kraje przemysłowe wykorzystują nadwyżkę w celu stworzenia drugiej gospodarki za granicą. Pasywny bilans handlowy jest uważany za zjawisko niepożądane, ta cecha jest oznaką słabej zewnętrznej pozycji ekonomicznej państwa. Pasywne saldo wiąże się z krajami rozwijającymi się lub wstecznymi, które nie mają wystarczających dochodów z wymiany walutowej. Ma to duże znaczenie dla rozwoju przemysłowego kraju.

Oczywiście złym znakiem jest redukcja eksportu w wyniku spadku popytu na towary i usługi z jednego kraju w innych państwach. Jeśli jednak wystąpi ujemny bilans handlowy, na przykład przyrost przywozu produktów inwestycyjnych, w wyniku czego produkcja krajowa rośnie, w tym przypadku ujemna równowaga nie jest przypadkiem negatywnej oceny stanu gospodarczego kraju.

Tak więc deficyt lub nadwyżka salda handlowego ocenia się jedynie na podstawie analizy prowadzącej do powstania tych okoliczności. Na przykład uformowany pozytywny bilans w bilansie handlowym Federacji Rosyjskiej nie jest podstawą do optymistycznej oceny tej sytuacji. Ze względu na fakt, że główną pozycją eksportową Rosji są surowce naturalne, głównie surowce są eksportowane z kraju, a nie towarów, można mówić o niskim poziomie produkcji państwowej, a nie o najlepszym stanie gospodarki.

Jeśli ujemne saldo wzrośnie, saldo handlu pogarsza się. Oznacza to, że kraj za granicą spędza więcej pieniędzy niż otrzymuje, co powoduje wzrost dostaw krajowych waluty ze strony uczestników rynku walutowego, a popyt na zagraniczne pieniądze rośnie. W tym przypadku tworzone są warunki dla pojawienia się tendencji w deprecjacji własnej waluty. I odwrotnie, przy dodatnim saldzie handlowym, istnieją tendencje do zwiększania kursu waluty krajowej.

Jest rzeczą oczywistą, że w wyniku dewaluacji, deprecjacji własnej waluty aktywność eksporterów stymuluje, a przywóz staje się mniej rentowny. Dzięki tej zmianie kursu walutowego tworzone są warunki wstępne w celu zwiększenia operacji eksportowych i ograniczenia importu. W rezultacie nastąpił spadek negatywności i pojawienie się dodatniego salda handlowego.