Organizacja procesu produkcyjnego. Podstawowe zasady.

Każdy rodzaj działalności przemysłowej wymaga właściwej budowy procesu produkcyjnego, rozumianego jako procedura przekształcania przedmiotu pracy (surowców, materiałów, półproduktów) w gotowe produkty niezbędne dla społeczeństwa.

Organizacja procesu produkcyjnego obejmuje racjonalną kombinację jej elementów: pracy (czynności ludzi), środków pracy (narzędzi produkcyjnych), procesów naturalnych (chemicznych, fizycznych, biologicznych) mających na celu zmianę właściwości przedmiotu pracy – jego kształt, wielkość, jakość lub stan.

Zasady racjonalnej organizacji procesu produkcyjnego.

Istniejące procesy produkcyjne są bardzo zróżnicowane, ale w centrum ich prawidłowej organizacji są pewne zasady, których dążenie pozwala na optymalizację działalności przemysłowej.

Zasada różnicowania. Zgodnie z tą zasadą organizacja procesu produkcyjnego musi być przeprowadzona w taki sposób, aby poszczególne procesy lub operacje, które tworzą podstawę kanału produkcyjnego, są kierowane do poszczególnych działów przedsiębiorstwa.
Zasada łączenia. Zakłada ona ujednolicenie wszystkich lub niektórych działań o innym charakterze w ramach pojedynczej jednostki produkcyjnej (warsztaty, sekcje, ogniwo).

Na pierwszy rzut oka te zasady są sprzeczne ze sobą. Który z nich powinien być preferowany, określa złożoność produktu i wykonalność praktyczną.
Zasada koncentracji. Zasada ta oznacza ujednolicenie w jednym miejscu produkcji utworów do produkcji jednorodnych produktów lub realizację tych samych działań. Jego wykorzystanie pozwala na wydajniejsze użytkowanie sprzętu bardziej efektywnie (zwiększenie obciążenia), zwiększając elastyczność procesów technologicznych.
Zasada specjalizacji. Przyjmuje założenie, że dla każdego stanowiska roboczego jest określona liczba operacji, prac, produktów. Poziom specjalizacji zależy od charakteru wytwarzanych części, a także ilościowej ilości ich produkcji. Im wyższy poziom specjalizacji przedsiębiorstwa, tym lepsze są umiejętności pracowników, tym większa jest wydajność pracy. Jednocześnie zmniejsza się możliwość automatyzacji produkcji i redukuje koszty związane z dostosowaniem sprzętu. Wadą można uznać za monotonię pracy i gwałtowne zmęczenie ludzi.
Zasadą uniwersalizacji jest przeciwieństwo zasady specjalizacji. Organizacja procesu produkcyjnego, opierając się na tej zasadzie, obejmuje produkcję różnych produktów (lub wdrożenie procesów heterogenicznych) w ramach pojedynczej jednostki roboczej. Ujawnienie szerokiej gamy części wymaga wystarczająco wysokiej kwalifikacji personelu oraz udziału sprzętu wielofunkcyjnego.
Zasada proporcjonalności. Właściwe zarządzanie procesem produkcyjnym jest nierozłącznie związane z przestrzeganiem proporcji między ilościami produktów wytwarzanych przez różne działy przedsiębiorstwa. Zdolności produkcyjne działek powinny odpowiadać obciążeniu urządzenia i być porównywalne ze sobą.
Zasada równoległości. Zakłada jednoczesne wytwarzanie (przetwarzanie) różnych produktów, co oszczędza czas spędzony na produkcji produktu końcowego.
Zasada bezpodstawności. Organizacja procesu produkcyjnego musi być przeprowadzona w taki sposób, aby ścieżka przedmiotu pracy z jednego etapu przetwarzania do drugiego była najkrótsza.
Zasadą rytmu jest fakt, że wszystkie procesy produkcyjne mające na celu wytwarzanie części pośrednich i produkcyjnych produktów końcowych podlegają periodycznemu powtórzeniu. Zgodnie z tą zasadą zapewnia się równy przepływ produkcji, wolny od naruszenia terminów i wymuszonych przerw.
Zasada ciągłości zakłada jednolite przybycie przedmiotu pracy z jednej operacji do drugiej bez zatrzymywania się lub opóźniania.
Zasada elastyczności zapewnia szybką adaptację miejsc produkcyjnych do zmian w rzeczywistości produkcji związanej z przejściem na produkcję nowych produktów.

Zasady te w organizacji produkcji są stosowane zgodnie z praktyczną wykonalnością. Niedoszacowanie ich roli prowadzi do wzrostu kosztów produkcji, aw konsekwencji do obniżenia konkurencyjności produktów.