Sentimentalizm w literaturze, jej główne cechy i przedstawiciele

Określenie "sentymentalizm" (zmysłowość) w sztuce jest zwykle nazywane myśleniem, które podkreśla naciąg emocjonalny wszystkich przejawów życia. Sentimentalizm w literaturze jest reprezentowany przez całe pokolenie zarówno zachodnich, jak i rosyjskich artystów tego słowa, pomimo faktu, że jego era trwała przez stosunkowo krótki czas – od początku 18 do początku XIX wieku. Miejsce urodzenia tego gatunku literackiego to Wielka Brytania. Tu pod koniec drugiej dekady XVIII wieku urodził się James Thomson "Cztery pory roku" i stał się dostępny dla czytelnika masowego. Ta praca literacka, składająca się z kilku poprzednio odmiennych wierszy, zaszczepiła ludzi miłością do otaczającego ich świata. Każdy wiersz otworzył czytelnikowi niesamowity świat otwartych przestrzeni wiejskich, piękno krajobrazów wiejskich.

Paleta Thomson została przyjęta przez angielskiego pisarza, Thomasa Grey'a w jego eleganckim "Cmentarzu wiejskim". Autor starał się także zainteresować czytelnika w opisywaniu natury, pobudzeniu w nim miłości, a przynajmniej współczuciu dla prostych mieszkańców wsi, którzy żyją po prostu i ciężko pracują dla dobra rodziny i ojczyzny. Cała praca Greya przenika refleksje nad ludem wiejskim, co nada mu poczucia smutku i melancholii. Sentimentalizm w literaturze jest niezmiennie związany z nazwami Lawrence Stern ("Sentimental Journey") i Samuel Richardson ("Clarissa Harlow"). Drugi nigdy nie pisał o naturze, znaczenie jego dzieł polegało na opisywaniu różnych ludzkich postaci, a także losie ich właścicieli. Richardson umiejętnie zmusił całe wyższe społeczeństwo angielskie do westchnienia i doznania, miłości i nienawiści wraz z głównymi bohaterami swoich dzieł.

Sentimentalizm w literaturze francuskiej wiąże się z twórczością Jean Jacques Rousseau i Jacques de Saint-Pierre. Pod wpływem sentymentalnych nastrojów angielskich pisarzy, takich jak "Życie Marianne", "New Eloise", "Paul i Virginie" zostały stworzone. W powieściach francuskich pisarzy w połowie XVIII w. Dominuje sentymentalny nastrój bohaterów na tle piękna natury: parków miejskich, jezior i rzek. Szczególnie w swoich badaniach literackich przychodzi Saint-Pierre, przenosząc główne postacie powieści "Paul i Virginie" do dalekiej Południowej Afryki. Przed czytelnikiem jego pracy pojawia się para młodych miłośników, żyjących z dala od miasta smogu i marności, tylko z dziewiczej natury i ich szczere uczucia.

Sentimentalizm w literaturze rosyjskiej manifestuje się dopiero w ostatnich dekadach XVIII wieku, kiedy inspirowany dziełami Getta, Richardsona i Russo, Nikolai Karamzin pisze swoje Listy Rosjanina. Należy zauważyć, że w przyszłości Karamzin miał kilkanaście naśladowców, zarówno na początku XIX wieku, jak i wiele lat później. Jego praca "Biedna Lisa" jest uważana za prawdziwy arcydzieł rosyjskiego sentymentalnego proza. Opowieść o biednym, oszukanym człowieku zdobyła serca wielu tysięcy czytelników. Aleksander Izmailov, zainspirowany powieścią, napisał w 1801 roku "Biedną Masha", Iwan Svechinsky – "Henrietta" (1802). Głównymi cechami rosyjskiego sentymentalizmu są:

• Kult zmysłowości, przewaga uczuć nad wolą człowieka;
• Bogactwo wewnętrznego świata bohaterów;
• Dążenie bohaterów do wysokich ideałów, ich wieczne poszukiwanie prawdziwych uczuć.

Celem rosyjskiej prozy zmysłowej było stworzenie nowego języka poetyckiego, który miał zastąpić stary arogancki i długi – przestarzały język arystokratów. Niestety, na szczęście tak się nie stało. Do 1820 r. Rosyjska sentymentalizm całkowicie się wyczerpała, a jego cele pozostały niespełnione.

Dziś wielu historyków i krytyków skłania się ku wierze, że sentymentalna tendencja literacka stanowiła tylko ulotne stadium rozwoju literatury światowej jako całości. Sentimentalizm w literaturze połowy XVIII wieku był przejściem od klasycyzmu do romantyzmu. Ostatecznie staje się niepotrzebny, wyczerpał się, otwierając drogę do nowego kierunku literackiego.