Biocenoza – przykłady. Naturalne i sztuczne biocenozy

W procesie codziennego życia nie wszyscy zauważają interakcje z różnymi kompleksami naturalnymi. Pośpiech do pracy, prawie nikt, z wyjątkiem być może profesjonalnego ekologa lub biologa, zwróci szczególną uwagę na fakt, że przekroczył park lub park. Dobrze przeszedł i minął, co z tego? Ale to jest już biocenosis. Przykłady tego nieumyślnego, ale ciągłego oddziaływania z ekosystemami, każdy z nas może pamiętać, jeśli tylko myśleć. Będziemy starali się rozważać bardziej szczegółowo kwestię, jakie są biocenozy, jakie one są i na czym polega.

Co to jest biocenosis?

Najprawdopodobniej, bardzo niewiele osób pamięta, że studiował biocenozę w szkole. Stopień 7, gdy biologia tego tematu jest, była daleko w przeszłości, a zupełnie różne zdarzenia są przywoływane. Przypomnij, co to jest biocenosis. Słowo jest utworzone przez fuzję dwóch łacińskich słów: "bios" – życie i "cenosis" – wspólne. Określenie to oznacza całość drobnoustrojów, grzybów, roślin i zwierząt żyjących na jednym terytorium, wzajemnie połączonych i wzajemnie oddziałujących.

Każda wspólnota biologiczna obejmuje takie składniki biocenozy:

• Mikroorganizmy (mikrobiocenaza);
• Roślinność (fitocenaza);
• Zwierzęta (zoocenozę).

Każdy z tych elementów odgrywa ważną rolę i może być reprezentowany przez jednostki różnych gatunków. Należy jednak zauważyć, że fitocenaza jest wiodącym składnikiem determinującym mikrobiocenozę i zoocenozę.

Kiedy pojawiła się ta koncepcja?

Pojęcie "biocenozy" zaproponował niemiecki hydrobiolog Möbius pod koniec XIX wieku, kiedy studiował siedliska ostryg na Morzu Północnym. Podczas badania stwierdził, że zwierzęta te mogą żyć tylko w ściśle określonych warunkach, charakteryzujących się głębokością, prędkością przepływu, zasoleniem i temperaturą wody. Ponadto Moebius zauważył, że wraz ze ostrygami na jednym terytorium żyją ściśle określone gatunki roślin morskich i zwierząt. Na podstawie uzyskanych danych w 1937 roku naukowiec wprowadził pojęcie, które rozważamy, aby oznaczać zjednoczenie grup żywych organizmów, które żyją i współistnieją na jednym terenie ze względu na historyczny rozwój gatunków i długotrwały dobór naturalny. Współczesna koncepcja biologii biocenozy i ekologii jest interpretowana nieco inaczej.

Klasyfikacja

Dzisiaj jest kilka oznak, że można klasyfikować biocenozę. Przykłady klasyfikacji w oparciu o rozmiar:

• Makrobioocenozę (morze, góry, oceany);
• Mesobiocenosis (bagno, las, pole);
• Mikrobiocenozę (kwiat, stary kik, liść).

Również biocenozy mogą być sklasyfikowane według ich siedliska. Trzy następujące typy uznawane są za główne:

• Morze;
• Słodkowodne;
• Ziemia.

Każdy z nich można podzielić na podrzędne, mniejsze i lokalne grupy. W ten sposób biocenozy morskie można podzielić na benthic, pelagic, półkę i inne. Wspólnotami biologicznymi słodkowodnych jest rzeka, bagno i jezioro. Biocenozy gruntowe obejmują podgatunki przybrzeżne i śródlądowe, górskie i podgatunkowe.

Najprostszą klasyfikacją zbiorowisk biologicznych jest ich podział na biocenozę naturalną i sztuczną. Wśród pierwszego przydzielonego podstawowego, utworzonego bez wpływu człowieka, a także wtórnego, które uległy zmianie ze względu na oddziaływanie elementów przyrody lub działalności ludzkiej cywilizacji. Rozważmy bardziej szczegółowo ich cechy.

Naturalne społeczności biologiczne

Naturalnymi biocenozami są związki żywych istot stworzonych przez naturę. Takie wspólnoty są naturalnymi systemami, które rozwijają, rozwijają i funkcjonują zgodnie ze swoimi własnymi prawami. Niemiecki ekologiści V. Tischler podkreślili następujące cechy charakteryzujące takie podmioty:

1. Są społeczności gotowych elementów, które mogą pełnić rolę przedstawicieli poszczególnych gatunków i całych kompleksów.

2. Niektóre części społeczności mogą być wymienne. Zatem jeden gatunek może zostać zastąpiony i zastąpiony przez inny, o podobnych wymaganiach do warunków istnienia, bez negatywnych konsekwencji dla całego systemu.

3. Z uwagi na fakt, że w biocenozę interesy różnych gatunków są przeciwieństwem, cały system superorganizmu opiera się i istnieje dzięki wyważeniu skierowanych przeciwnie sił.

4. Każda wspólnota przyrodnicza zbudowana jest na podstawie ilościowej regulacji jednego gatunku przez innych.

5. Wymiary wszelkich systemów superorganikycznych zależą od czynników zewnętrznych.

Sztuczne systemy biologiczne

Biocenosis sztuczne są tworzone, utrzymywane i kontrolowane przez człowieka. Profesor BG Johansen wprowadził koncepcję antropocenozy do ekologii, czyli sztucznie stworzonej przez ludzi systemu naturalnego, na przykład placu, terrarium lub akwarium. W sztucznych biocenozach przydzielane są agrobiotenozy (agrocenozy) – społeczności utworzone przez człowieka w celu uzyskania jakichkolwiek produktów. Należą do nich:

• Zbiorniki;
• Kanały;
• Stawy;
• Odsączone bagna;
• Pastwiska;
• Pola uprawy różnych upraw rolnych;
• Pasy schronisk leśnych;
• Sztucznie odnowione plantacje.

Typowe właściwości agrocenozy to:

Takie sztuczne systemy są ekologiczne, raczej niestabilne, a bez udziału ludzi, agroenceza roślin warzywno-zbożowych potrwa około roku, a agrobiocenozy wieloletnich traw potrwają około trzech lat. Najbardziej odporną na biocenozę są sztuczne rośliny uprawne, ponieważ bez narażenia ludzi mogą istnieć od kilku dziesięcioleci.

• Agrofizynoza jako podstawa aktywności życiowej;
• Brak samoregulacji systemu;
• Niska różnorodność gatunków;
• Dominowanie zwierząt domowych lub roślin uprawnych;
• Uzyskanie dodatkowego wsparcia ze strony osoby (kontrola chwastów i szkodników, nawożenie itd.);
• Niemożność długiej egzystencji bez udziału ludzi.

Należy jednak zauważyć, że nawet najbiedniejsi w różnorodności gatunków agrocenose mają dziesiątki gatunków organizmów należących do różnych grup ekologicznych i systematycznych. Każde pole, wysiane przez człowieka paszę lub uprawy, jest biocenozą zamieszkaną przez różne organizmy żyjące. Przykłady – to pole żyta lub pszenicy, gdzie obok ziomu głównego "chwasty" żyją; I różne owady (zarówno szkodniki, jak i ich antagoniści); I wiele mikroorganizmów i bezkręgowców.

Jednostki strukturalne biosystemów

Jak już wspomniano, naturalne i sztuczne biocenozy składają się z kilku stabilnych elementów konstrukcyjnych, takich jak fitocenaza, zoocenozę i mikrobiocenozę. Wśród nich jest fitocenaza, która jest stabilną społecznością roślin. Z uwagi na jego stacjonarność i nieruchawość, służy jako stosunkowo trwałe podstawy struktury systemu biologicznego. Mikroorganizmy, w przeciwieństwie do roślin, nie są przymocowane do żadnej części powierzchni i mogą być transportowane przez wiatr lub wodę na dość długich odległościach. Połączenia składników biocenozy manifestują się zależnością zwierząt od roślin, ponieważ tylko przedstawiciele flory mogą przekształcać substancje nieorganiczne w substancje organiczne.

Dużą rolę w życiu jakiejkolwiek biocenozy odgrywają różne mikroorganizmy, które przyczyniają się do przekształcenia martwej materii organicznej w minerały.

Struktura systemów biologicznych

Każda biocenoza charakteryzuje się określoną strukturą:

• Przestrzenne, pionowe lub poziome, wynikające z rozwoju gatunków przestrzeni wspólnoty biologicznej i jest wynikiem konkurencyjnych relacji dla źródeł energii.
• Gatunki, określane przez skład, bogactwo i różnorodność elementów biosystemu, a także stosunek liczby populacji wchodzących do niej. Typy biocenozy, posiadające największe reprezentacje ilościowe, nazywane są dominantami.
• Trofi lub żywność, która jest określana przez łańcuchy pokarmowe między organizmami.

Wszystkie różne strukturalne aspekty biocenozy są ściśle ze sobą powiązane. Co do zasady, im bardziej zorganizowana jest struktura przestrzenna, tym bogatsza i bardziej zróżnicowana jest jego reprezentacja gatunkowa. Z biegiem czasu struktura biocenozy zmienia się w nieistotnych granicach. Taki stan względnej stabilności, powstający podczas oddziaływania elementów składowych, nazywany jest homeostazą.

Przyjrzyjmy się szczegółowo głównymi strukturami charakteryzującymi biocenozę.

Struktura przestrzenna

Biocenoza ma własną strukturę w przestrzeni, która może być pionowa lub pozioma.

Struktura pionowa powstaje w wyniku rozmieszczenia różnych gatunków roślin i zwierząt na różnym poziomie wysokości biosystemu, co prowadzi do powstawania linii horyzontalnej. Taki system jest w dużym stopniu zdeterminowany przez stratyfikację wspólnoty roślinnej, a mianowicie horyzonty położenia najbardziej produktywnych części roślin, takich jak system korzeniowy i fotosyntetyczne liście. Dla fitocenozy jest charakterystyczne dla zarówno podłoża jak i podziemia. Pierwszy objawia się możliwością wspólnego wzrostu różnego rodzaju gatunków roślin, które mają inną potrzebę światła słonecznego. Jest to najbardziej widoczne w lasach umiarkowanego pasa klimatycznego, gdzie są górne warstwy drzew i krzewiastki, nieco poniżej półkuli i traw, a bezpośrednio nad ziemią jest góra nad ziemią, zazwyczaj zawierająca mchy lub porosty.

Podziemna stratyfikacja w systemach biologicznych pozwala na fitocenozę w pełni wykorzystać wilgotność gleby, dzięki różnym głębokości korzeni roślin. Regiony stepowe charakteryzują się układem trójpoziomowym: najbardziej głęboko zakorzenionymi systemami korzeniowymi, a następnie korzenie różnych roślin zbóż i dość blisko powierzchni – bulwy, cebulki i systemy korzeni rocznych roślin.

Odbicie struktury poziomej biocenozy jest sinusją – częścią fitocenozy, składającą się z roślin jednego lub kilku ściśle spokrewnionych gatunków, ekologicznie lub przestrzennie oddzielonych od siebie. Mogą być tymczasowe lub trwałe, epifityczne, sznurówki lub wewnątrzgraniczne.

Struktura gatunkowa zbiorowisk biologicznych

Szczególną cechą każdej biocenozy jest swoista struktura. Złożoność i różnorodność składu gatunkowego zależy w głównej mierze od siedliska i stopnia złożoności warunków występowania biocenozy. Przykłady ubogiej różnorodności gatunkowej – wyżyny, tundry, pustynie. Biosystemy z bogatym zbiorem gatunków – rafy koralowe i lasy tropikalne.

Gatunki biologiczne, przeważające pod względem liczby, stanowią rdzeń gatunkowy i nazywane są dominantami. W lesie brzozowym będzie brzoza, na polu pszenicy – pszenicy. W każdym biocenozę istnieją gatunki, które istnieją tylko z powodu dominantów, są to tak zwane "dominujące predominanty", na przykład jelenie w leśnym zarośla czy wiewiórka w lesie sosnowym.

Ponadto, w środowiskach biologicznych są edifatorzy, tzn. Zwierzęta lub gatunki roślinne, które stwarzają niezbędne warunki życia innym istotom. Tak więc na przykład w biocenozach stepowych najbardziej wpływowym edificatorem jest trawa piórkowa.

W celu oceny roli gatunku w strukturze wspólnoty biologicznej wykorzystywane są wskaźniki rachunkowości ilościowej, takie jak obfitość, częstotliwość, wskaźnik różnorodności Shannon i nasycenie gatunkowe.