726 Shares 4284 views

Rodzaj racjonalności naukowej: definicja. Rewolucje naukowe

Każdy rodzaj racjonalności naukowej zakłada istnienie systemu reguł, standardów określonych dla danego społeczeństwa i uznanych za wystarczające. Normy te są niezbędne do osiągnięcia celów, które są znaczące z punktu widzenia społeczeństwa. Największą uwagę poświęca im filozofia, w ramach której mówią o klasycznych, nieklasycznych i post-nie klasycznych typach, z których każdy posiada własne, unikalne obrazy świata.

Teoria w ogóle

Pojęcie klasycznej racjonalności naukowej, nieklasycznej, post-nieklasycznej, pozwala nam szczegółowo zrozumieć, dlaczego dzisiejsze naukowe obraz świata jest tym, czym jest. W rzeczywistości jest to odbicie. Dokładna analiza pozwala nam uzyskać wystarczającą ilość informacji do rozwoju naszego zrozumienia świata.

Samodzielna analiza zasad filozoficznych, które są podstawą teorii, umożliwia naukę logiczną, znaczącą, posiadającą podstawy metodologiczne, filozoficzne. Refleksja w warunkach rozwoju społeczeństwa naszych czasów pozwala również uniknąć zastępowania wartości, co jest typowe dla tendencji rozwojowych ostatnich dziesięcioleci, kiedy kultura postmodernizmu stała się dominująca.

Racjonalna wiedza

Jest to najbardziej typowe dla okresu 17-19 wieków, kiedy filozofia i metodologia były podporządkowane klasycznemu racjonalności naukowej. W tym okresie podstawową ideą było to, że umysł, zdolny do poznania świata, obserwuje otaczającą przestrzeń i przez obserwację, że otrzymuje informacje do analizy. Poznanie było konieczne, aby społeczeństwo mogło obiektywnie oceniać świat, w którym żyjemy. Ponadto naukowcy opisywali zjawiska obserwowane przez nie w formie, w jakiej istnieją. W oparciu o idee racjonalnej wiedzy Rene Descartes rozwinął swoją teorię, która jest uważana za założyciela nowoczesnej koncepcji otaczającej przestrzeni.

Klasyczna racjonalność stała się podstawą rozwoju metodologii jako nauki. Szczególną uwagę poświęcono połączeniu doświadczeń i podstaw teoretycznych. Teoria była uogólnieniem praktycznych doświadczeń z różnych źródeł.

Pomysły i metody

W klasycznym typie racjonalności naukowej nauka rozwijała się na zasadzie aksjomatu: fakty są jedyną prawdziwą podstawą do stworzenia teorii. Najbardziej postępowe podejście zakładało izolację podmiotu, gdy rozwinięto fakty oddzielnie od siebie.

Znaczenie przedmiotu miało znaczący wpływ na naukowców, ograniczając je do obszaru działania. Wpływ był świadczony i myślenie. Metody, metody, a także rozwiązania techniczne specyficzne dla konkretnego podmiotu, nie były stosowane wobec innych osób w tym podejściu. Nawiasem mówiąc, rodzaje naukowej racjonalności i rewolucji naukowych wymieniają się nawzajem. W naszych czasach podział naukowy wywołał utworzenie pojedynczego mostu dla osiągnięcia różnych celów.

Klasyczna racjonalność: najważniejsze kamienie milowe

Podstawą tego podejścia jest określenie ilościowości, zgodnie z którym badanie jakiegokolwiek zjawiska wymaga jego pomiaru i wyrażenia liczbowego. Rene Descartes powiedział: "Ruch i czas trwania ścieżki wystarczy, aby stworzyć cały wszechświat".

Różnica podejść do nauk ścisłych, obserwowana w średniowieczu i epoka po niej, jest dość odczuwalna. Nauka o czasach nowożytnych nie poparła ekologicznej koncepcji świata, kiedy ludzie wierzyli, że świat jest organizmem. Gdyby wcześniej wydawało się, że wszystko istnieje sama, wtedy wysiłki nowych naukowców zmieniły rodzaje racjonalności naukowej, a idea świata stała się mechanistyczna. Spinoza i Leibniz miały na to największy wpływ (oprócz Descartes).

W tym czasie świat wydawał się ludziom podobnym do mechanizmu, czyli cały wszechświat wydawał się być osobliwym, bardzo skomplikowanym zegarem. Z tego wynika to z tego społeczeństwa, natura może się objawić, jeśli zorganizować eksperyment. Człowiek z kolei musi doświadczać natury w celu sformułowania prawa rządzącego przestrzenią. Więc na pierwszym miejscu w nauce przyszedł efekt osiągnięty przez eksperyment, który pozwolił na naukę zorientowaną na praktykę. Ten rodzaj racjonalności naukowej i rewolucja naukowa związana z jego powstaniem najbardziej odzwierciedlają się w postulatach bakońskich: "Wiedza to potęga".

Nauka: nie stajemy nieruchomo

Typ naukowej racjonalności, która zastąpiła klasyczne, nazywa się zwykle nieklassical. Przejście jest wywoływane przez wiele czynników. Idea duchowych rzeczy się zmieniła, rozwijała się kultura europejska, świat wokół doświadczonego kryzysu. Jest to typowe dla okresu od drugiej połowy XIX wieku do początku następnego stulecia. Klasyczny racjonalizm nie był wystarczający do zaspokojenia ludzkiej dążenia do wiedzy.

Nowe zrozumienie nie przychodziło natychmiast, ale stopniowo wnikało we wszystkie sfery. Podobnie jak inne historyczne typy naukowej racjonalności, nieklasyczne były produktem jego czasów. Ludzka świadomość, dążąc do uzyskania jak największej liczby informacji o otaczającym nas świecie, była w ślepym zaułku: stało się jasne, że okoliczności społeczne wywierają bardzo silny wpływ na rzeczywistość i na możliwości jego poznania. Podstawą rozwoju była rewolucja kwantowo-relatywistyczna. Najbardziej znaczącymi nazwami nieklasycznego rodzaju racjonalności naukowej są Heisenberg, Bohr, Einstein.

Pierwsze dwa zajmowały się mechaniką kwantową, a trzecia autorem teorii względności. Gdy nauka przeniosła się do kwantowej teorii relatywistycznej, wzrosła liczba dostępnych prędkości w badaniach. Cząsteczki elementarne stały się dostępne dla naukowców. Więc zacząłem opracowywać strategie myślenia.

Cechy teorii

Typ nieklasycznego racjonalności naukowej różni się od klasycznego opisu przedmiotu. Jeśli wcześniej wszystkie zostały rozpatrzone w sobie, nowe podejście zobowiązało do ustalenia warunków, w których zjawisko było obserwowane i określenie poziomu ich interakcji z przedmiotem zainteresowania naukowców.

Powodem takiego podejścia były specyficzne cechy cząstek elementarnych. Jak się okazało, obiekt może zachowywać się inaczej, a komunikacja była obserwowana przy doborze środków do obserwacji. Typowym przykładem jest elektron, który może manifestować się jako fala lub cząstka. Można było wykazać, że obiekt ma nie tylko właściwości specyficzne, ale także pojawiają się tylko pod warunkiem połączenia z jakimś podmiotem.

Z biegiem czasu zmienił się temat wiedzy dla naukowców. Jeśli wcześniej uważano, że wydawało się, że jest ona ograniczona od świata zewnętrznego i jest z daleka oddalona, nowe podejście umożliwiło zdefiniowanie podmiotu jako elementu świata leżącego w jego strukturze. W rezultacie natura nie tylko odpowiada na pytania sformułowane przez człowieka w swoim urządzeniu, w dużej części zależy od tego, jak sformułowane jest pytanie. To z kolei jest określone przez metodę poznania. Tak więc nieklasyczna metoda poznania pozwoliła sformułować nowe koncepcje teorii, faktu, prawdy. Bezpośredni ontologizm przestał być tak istotny dla dnia, w którym wiedza i rzeczywistość miały oczywiste, bezpośrednie powiązanie.

Rozwój trwa

Obecnie nauka idzie naprzód ze skokami. Rewolucje naukowe, rozwój perspektyw światowych, poprawa techniczna i naukowa, nowe podejścia filozoficzne spowodowały przejście na nową. Teraz istotny był post-nieklasyczny typ racjonalności naukowej. Naukowcy twierdzą, że jest to czwarta globalna rewolucja w nauce. Niektórzy twierdzą jednak, że wciąż rodzi się nowy rodzaj racjonalności, a szczyt jego okresu rozkwitu leży naprzód.

W ostatnim czasie bardzo szybko zmieniała się wiedza naukowa, co również wywarło wpływ na rozwój aspektu społecznego. Środki umożliwiające otrzymywanie, przechowywanie wiedzy, aktywne rozwijanie, dzięki czemu działalność naukowa jest zupełnie inna. Największą uwagę naukowców w tych dniach przyciąga badanie wpływające na kilka dyscyplin na raz, a także koncentruje się na konkretnych problemach tematycznych. W klasycznej nauce środek skupienia był fragmentem, rozważanym w izolacji od nauki. Ale obecnie takie programy są najbardziej aktywnie rozwijane, które rozwiązują złożone problemy związane z kilkoma dziedzinami wiedzy. Zmusza to specjalistów różnych sfer do pracy w zespole. To podejście sprawia, że obrazy rzeczywistości tworzone przez naukowców ze sobą nawzajem, które razem zapewniają bardziej spójny i dokładny obraz świata. Pomysły przechodzą od nauki do nauki, granice są usuwane, sztywne oddzielenie jest przeszłością. Badania stosowane mają dość duży wpływ.

Jak to działa

Specjaliści różnych dyscyplin łączą siły, aby zbadać różne zjawiska. Co do zasady, takie kooperacje są gromadzone w celu zbadania otwartych systemów, które mogą rozwijać się niezależnie. Stało się tak, że rozwijający się system jest raczej złożonym przedmiotem badań naukowych. Stało się tak, że rozwijający się system jest raczej złożonym przedmiotem badań naukowych.

Ewolucja jest przejściem od jednego systemu samoregulującego do drugiego. Wyróżniające cechy – organizacja elementów wewnątrz, zasady niezależnej regulacji. Nowy poziom powstaje, gdy punkt rozwidlenia przechodzi, to znaczy w chwili, gdy system staje się niestabilny. Nawet przypadkowe oddziaływanie prowokuje do powstania nowej struktury. Taki rozwój inicjuje rozwój strategii, ale silne działanie może przywrócić wszystko do stanu podstawowego. W niektórych przypadkach taki wpływ nie pozwala na pojawienie się nowych rzeczy.

Sytuacja: zmiana pod kontrolą

Aby sytuacja mogła się rozwijać, trzeba wpływać na przejście punktów rozwidlenia. Naukowcy mówią w takich przypadkach o "zastrzykach energii". Pozwala to na rozpoczęcie przebudowy systemu, dzięki któremu konstrukcja zwiększa dodatkowy poziom.

Systemy, które potrafią rozwijać się niezależnie, zazwyczaj charakteryzujące się silną synergią. Procesy zachodzące w nich są nieodwracalne. Jednocześnie ludzki wpływ nie jest zewnętrznym wpływem, ale integralną częścią systemu. Osoba może to zmienić, zmieniając pole stanu. Kiedy uczestniczy w rozwoju systemu, nie po prostu oddziałuje na poszczególne obiekty, ale wpływa na linię ewolucji. Wybór nie ma ścieżki powrotu. W większości przypadków nie można przewidzieć wszystkich konsekwencji tej decyzji.

Historia i nauka

Muszę powiedzieć, że dla naukowców, zwłaszcza dla osób zajmujących się naukami przyrodniczymi, wzajemne powiązania systemów ewoluujących w przeszłości nie było oczywiste. Pierwsi zrozumieli biologów, astronomów i tych, którzy studiowali dyscypliny związane z planetą. To właśnie tutaj po raz pierwszy powstały obrazy rzeczywistości, w których ideał rozwijającego się obiektu zajmował centralne miejsce. Nie tak dawno temu fizyka dołączyła do tych nauk.

Historyczny rozwój przedmiotów badanych przez fizyków stał się częścią koncepcji rzeczywistości poprzez kosmologię. Ważną rolę odgrywała teoria Wielkiego Wybuchu, a także inne obiekty związane z ideą formowania Metagalaxy. Ponadto prace nad procesami termodynamicznymi nierównowagi Prigogine'a oraz teoria synergii wywarły duży wpływ na współczesną fizykę. Takie pomysły umoŜliwiły pogłębianie holistycznego spojrzenia na otaczający świat, biorąc pod uwagę historię jej rozwoju. W centrum naukowego spojrzenia dzisiaj są idee globalnego ewolucjonizmu. To oni stali się kluczowymi do post-nieklasycznego rodzaju racjonalności naukowej.

Szczególna sprawa

Szczególne podejście jest wymagane przez tak historycznie rozwijające się systemy ściśle związane z naturą otaczającego świata. Spośród nich, w pierwszej kolejności są kompleksy, w których znajduje się osoba. Naukowcy odnoszą się do nich jako "ludzie". Typowe przykłady to ekologiczne, medyczne, biologiczne obiekty, w tym biosfery, badane globalnie przez ekologów. Obejmuje to biotechnologię, inżynierię genetyczną i systemy, w których maszyny i ludzie są sąsiadami, w tym AI (sztuczna inteligencja) i kompleksami informatycznymi.

Badanie takich systemów pozwala rozwijać wartości humanistyczne, ponieważ w każdym razie istnieje interakcja czystej nauki i idei humanizmu. Ograniczenia ze względu na specyfikę cywilizacji wykluczają wolne eksperymenty. Wielokrotne interakcje są zabronione, co powinno być znane wszystkim naukowcom, którzy wybrali ten kierunek dla swoich działań. Powodem jest to, że niektóre działania mogą mieć nieprzewidywalne konsekwencje dla ich katastroficznej natury.

Mówiąc o ludzkich obiektach, naukowcy zmuszeni są do uwzględnienia uniwersalnych wartości i czynników ludzkich, a także tych warunków wstępnych, aby przygotować wyjaśnienia obserwowanych zjawisk. Naukowcy regularnie spotykają się z problemami etycznymi. Granice dopuszczalnych zakłóceń nie zawsze są oczywiste. W tym samym czasie każda nauka ma wewnętrzną etykę, która pobudza poszukiwanie objazdów w celu osiągnięcia pożądanego celu. Poszukiwanie nowych informacji musi być połączone z zasadami humanizmu i wartości ludzkich. Poznanie przekształca się w element życia społecznego i wzywa do pomagania zrozumieć normy, ideały charakterystyczne dla społeczeństwa na obecnym etapie rozwoju.

Podsumowując

Mówiąc o rodzajach naukowych racjonalności wyróżnia się trzy grupy: klasyczne, nieklasyczne i post-nieklasyczne. Obecnie żyjemy w trzecim typie, którego szczególną cechą jest badanie świata w ogóle, biorąc pod uwagę wzajemne zależności. Ale w czasach, gdy nauka została ustanowiona, aż do XIX wieku dominowała klasyczna. Został zastąpiony nieklasycznym, sformułowanym na podstawie idei Einsteina, Bohr i Heisenberga.