310 Shares 9319 views

Gentry – o to chodzi. Kim jest szlachcic? Krótka historia Szlachty

Fani historycznych powieści Henrika Sienkiewicza często spotykali w nich takie pojęcia jak "szlachta". Znaczenie tego słowa nie było jednak zawsze jasne z kontekstu. Dowiedzmy się, co oznacza dany rzeczownik, a także rozważyć historię tego zjawiska nazwanego tym imieniem.

Co znaczy słowo "szlachta"?

Określenie "Rzeczpospolita" nazywa się klasą szlachecką.

W rzeczywistości rzeczownik ten można uznać za synonimiczny z pojęciami "szlachta", "szlachta". Jednocześnie szlachta jest szczególnym zjawiskiem charakterystycznym dla polskiej kultury. Ponadto istniały w sąsiednich krajach (Czechy, Słowacja) i tych, których ziemie były wcześniej częścią Wspólnoty (Białoruś, Litwa, Ukraina).

Etymologia

Rosyjskie słowo "szlachta" pochodzi od polskiego rzecznika szlachta. To z kolei najprawdopodobniej powstało z niemieckiego hasła Schlacht (bitwa, bitwa).

Często też jest, że "progenitorem" szlachty był stary niemiecki wyraz Slacht, czyli "rasa, rodzaj".

Która z tych teorii jest poprawna jest nieznana. Zwłaszcza, że pierwsze dowody na etymologię omawianego słowa pojawiły się dopiero w 15 wieku. Jednocześnie koncepcja powstała co najmniej 4 wieki wcześniej.

Kim jest szlachcic?

Jeśli szlachta jest powszechnym nazwiskiem arystokracji, wówczas jej indywidualny przedstawiciel został nazwany "szlachcicem" lub "szlachcicą" (jeśli to była kobieta szlacheckich urodzin).

Początkowo (nawet w czasach istnienia Królestwa Polskiego) zwykli ludzie mogli otrzymać szlachty za służby bojowe (przy okazji, stąd pochodzenie tego pojęcia). Dlatego we wczesnych wiekach polska szlachta była blisko w roli europejskich rycerzy.

W późniejszych czasach stało się znacznie trudniej stać się szlachcicem, pomimo chwalebnych wyczynów na polu bitwy. W tym samym czasie niemal przez całą historię istnienia szlachty, jej przedstawiciele odpowiadali za obronę kraju.

Zdaniem polskich historyków, w XVI-XVIII w. Było więcej niż dziesięć rodzajów szlacheckich. Były podzielone na różne kategorie: starożytność, bogactwo, w obecności lub nieobecność herbu, ziemi lub chłopów, według pochodzenia, miejsca zamieszkania itp.

Mimo wielu odmian, szlachta zawsze jest elitą społeczeństwa. Dlatego nawet najbiedniejsza ziemia szlachecka miała więcej praw i przywilejów niż najbogatszy zwykli.

Jak wielu szlachciców Rzeczpospolitej była biedna, głównym bogactwem każdego arystokrata była jego zaszczyt i godnośc (honor i godność). Broniąc ich, nawet najuboższy szlachcic mógłby zakwestionować szlachetnego bogatego człowieka.

Istnieje błędne przekonanie, że wszyscy szlachta byli katolikami koniecznie. Jest to mit, chociaż kwestia religii była bardzo ważna dla Rzeczpospolitej, wśród szlacheckich przedstawicieli różnych wyznań chrześcijańskich.

Historia wyglądu szlacheckiej

Biorąc pod uwagę, co oznacza słowo "szlachta", warto zwrócić uwagę na historię tego zjawiska.

Pierwsi rycerze-szlachty pojawili się w XI wieku. Jak już wspomniano powyżej, otrzymali szlachecki tytuł za zasługi wojskowe. Ciekawe, że w tym czasie każda osoba mogła zdobyć szlachetny tytuł osiągnięć militarnych. Ta zasada rozciągnęła się nawet na niewolników.

Dzięki takiej polityce w XI wieku. Pojawiła się ogromna liczba arystokratów, podczas gdy nie mieli broni i ziemi, będąc w stanie bezpieczeństwa państwa.

Od XII wieku. Gentry jest posiadłością ziemską. Od tej pory polska szlachta zaczęła stopniowo podporządkować się zarządzaniu wszystkimi sferami życia państwa. Tak więc po zdobyciu ziemi od dziesięcioleci praktycznie zniewolili chłopstwo, pozbawiając wiejskie społeczności samorządowe i wprowadzając do niewoli.

Sytuacja z ludnością miast nie była lepsza. Ponieważ drobni burżuazy byli spokojnymi ludźmi, nie uczestnicząc w trwałych konfliktach wojskowych, szlachta pozbawiła ich prawa do posiadania ziemi. Również szlachta stale nakładała podatki na mieszkańców miast i brutalnie interweniowała we wszystkie sprawy. Z tego powodu przemysł państwowy praktycznie nie rozwinął się.

Złota Wolność

Mając na myśli "szlachcicę" i "szlachtę", warto nauczyć się takiej koncepcji jak "szlachta demokracja" czy Złota Wolność.

Istotą tego systemu politycznego (który powstał w Królestwie Polskim, a następnie rozprzestrzenił się na Rzeczpospolitą) było to, że prawie każdy szlachcic wziął udział w rządzie państwa.

Choć oficjalnie król był na czele kraju, był jedyną w Europie wybraną. Został wybrany przez Sejm (parlament złożony z najbogatszej szlachty, przypominający współczesny senat w Stanach Zjednoczonych w strukturze), a prawie wszyscy zamożni szlachcic mogli powoływać się na miejsce króla, niezależnie od starożytności klanu.

Polski król został wybrany na całe życie, ale szlachta miała prawo powołać przeciwko niemu powstanie (rokosh) i zrzucić sprzeciw z jego stanowiska. Ponadto każdy członek Seimas miał prawo weta, dlatego większość praw we Wspólnocie została zabrana przez króla, ale przez szlachtę.

Pomimo postępu, Gold Liberty miała również negatywne strony. Na przykład stały konflikt i walka najbogatszych szlachciców z władzy. Z tego powodu, pod koniec XVIII wieku. Kraj był tak osłabiony, że został podbity przez trzy sąsiednie państwa: Imperium Rosyjskie, Austria i Prusy.

Spadek i zniknięcie szlachty jako klasy

Po tym, jak Rzeczpospolita przestała istnieć w XVIII wieku, znaczna część ziem została pod panowaniem Imperium Rosyjskiego. Nowe władze doszły do potrzeby wyrównywania szlachty z rosyjskimi szlachtami. Okazało się jednak, że szlachta polska była bardzo duża (około 7% ogółu ludności Polski, podczas gdy w Rosji – 1%).

Aby zmniejszyć swój numer, w całym XIX wieku. W Imperium wprowadzono różne restrykcyjne prawa, wymagające od szlacheckiego potwierdzenia starożytności pewnego rodzaju dokumentów. Jednak nie wszyscy szlachta mogli zebrać wszystkie potrzebne informacje. Z tego powodu prawie połowa została przekształcona w kategorię zwykłych.

Taka skrajna polityka przyczyniła się do licznych powstań, co pogarszało sytuację dawnej szlachty.

Po wydarzeniach z 1917 r. Na terytorium byłego Cesarstwa Rosyjskiego i Rzeczpospolitej Polsko-Litewskiej podjęto próbę przywrócenia szlachty jako klasy i przywrócenia dawnych praw i wolności. Nie osiągnięto tego, aw 1921 r. Zniesiono ostatnie przywileje szlachty w Polsce, na Ukrainie i na Białorusi Zachodniej, podobnie jak to samo.